Doelgroep-onafhankelijk woonzorgvastgoed

Voorbeelden van doelgroep-onafhankelijk ontwerp:

• Drempelloze en brede toegangen die zowel rolstoelgebruikers als ambulante bewoners optimaal bedienen;
• Ruim eigen sanitair dat standaard voldoende plek biedt voor begeleiding of hulpmiddelen, maar even comfortabel is voor bewoners zonder beperking;
• Logische, overzichtelijke plattegronden die ook geschikt zijn voor mensen met cognitieve beperkingen;
• Goede oriëntatie en herkenbaarheid in het gebouw zodat bewoners zich makkelijk thuisvoelen.
• Kleinschalige woonclusters of groepen appartementen rond een gedeelde huiskamer, flexibel inzetbaar voor zelfstandig of groepswonen;
• Huiselijke materialen en warme uitstraling, ver weg van een institutionele sfeer;
• Goede akoestiek en geluidsisolatie voor privacy en rust, belangrijk voor bewoners met psychische kwetsbaarheid;
• Discrete zorgvoorzieningen zoals zorgposten en opslag, die het werkproces ondersteunen zonder het woongevoel te verstoren.

Zo ontstaat vastgoed dat breed inzetbaar is voor verschillende doelgroepen, zonder concessies te doen aan woonkwaliteit.

Woonkwaliteit voorop: wonen met zorg, niet zorg met wonen

Een belangrijk uitgangspunt voor zowel woningcorporaties als zorginstellingen is dat het vastgoed marktconform en duurzaam verhuurbaar is. Corporaties willen woningen die breed inzetbaar blijven in hun portefeuille, ook als de initiële zorgvraag in de toekomst verschuift. Zorgaanbieders hebben tegelijk behoefte aan een gebouw dat hun zorgverlening optimaal ondersteunt.

Tegelijk moet de woning bovenal een thuis zijn. Bewoners, ongeacht hun zorgvraag, hebben recht op een comfortabele, prettige en persoonlijke leefomgeving. Dat vraagt om een huiselijke uitstraling en menselijke maat in plaats van een medische sfeer. Zorg mag het ontwerp nooit domineren. Een woning moet geen ziekenhuisgevoel oproepen, maar uitnodigen om er te wonen en je thuis te voelen.

Flexibiliteit als randvoorwaarde

Hoewel het vastgoed direct geschikt moet zijn voor meerdere doelgroepen, blijft functionele flexibiliteit belangrijk. Niet om grote verbouwingen achteraf te faciliteren, maar om variatie in gebruik mogelijk te maken:

• Woonclusters kunnen worden ingezet voor groepswonen of zelfstandig wonen met zorgondersteuning.
• Multifunctionele ruimten kunnen dienen voor zowel ontmoetingsruimte als zorgpost of kantoor.
• Domoticavoorzieningen kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, passend bij de zorgzwaarte.
• Ontsluiting en indeling zijn geschikt voor zowel zelfstandige verhuur als gebruik door een zorginstelling met 24-uurszorg.

Die flexibiliteit maakt het mogelijk in te spelen op veranderingen in de zorgmarkt en demografie, zonder dat de basiskwaliteit van de woning verandert.

Aandachtspunten bij ontwerp en bouw

Voor een woningcorporatie die marktconform wil bouwen én zorggeschikt wil zijn, zijn er specifieke aandachtspunten:

• Levensloopbestendigheid als standaard: gelijkvloers, brede doorgangen, rolstoeltoegankelijk.
• Ruim, comfortabel eigen sanitair dat geschikt is voor hulp of hulpmiddelen zonder extra aanpassingen.
• Brandveiligheid en evacuatie afgestemd op minder mobiele bewoners.
• Akoestiek en comfort: geluidsisolatie en een rustige, aangename woonomgeving.
• Duurzaamheid en ESG: energiezuinig en BENG-waardig voor maatschappelijk verantwoord en toekomstbestendig gebruik.
• Betaalbaarheid: betaalbare huurprijzen en exploitatie voor brede inzet.

Voor zorginstellingen liggen de aandachtspunten deels anders maar overlappen ze sterk:

• Ruimte voor zorgprocessen zoals discrete zorgposten en opslag.
• Privacy en autonomie voor bewoners door eigen kamers met sanitair.
• Veiligheid en toezicht zonder klinische uitstraling, door slimme zichtlijnen en domotica.
• Huiselijkheid en herkenbaarheid in schaalgrootte, materiaalkeuze en inrichting.

Effect op levensduur en afschrijving

Het ontwerp en de kwaliteit van doelgroep-onafhankelijk woonzorgvastgoed hebben ook direct invloed op de levensduur en afschrijvingstermijn. Omdat het vanaf de start geschikt is voor verschillende doelgroepen en zorgzwaartes zonder ingrijpende verbouwingen, blijft het vastgoed beter bruikbaar bij veranderende marktvraag.

• Langere economische levensduur; het vastgoed raakt minder snel verouderd of ongeschikt voor een nieuwe doelgroep, wat de levensduur aanzienlijk verlengt.
• Lagere afschrijvingsdruk; voor woningcorporaties betekent dit dat investeringen over een langere periode kunnen worden afgeschreven, met stabielere exploitatiekosten en lagere jaarlijkse afschrijving.
• Beheersbare onderhoudskosten; doordat het ontwerp al rekening houdt met verschillende bewonersprofielen, blijven onderhoud en aanpassingen voorspelbaar en beperkt.
• Betere waardeontwikkeling; voor investeerders is doelgroep-onafhankelijkheid aantrekkelijk: vastgoed dat breed inzetbaar is en woonkwaliteit biedt, behoudt zijn waarde beter en blijft interessant voor nieuwe huurders of zorgpartners.